Дзеці як крыніца натхнення і руху наперад
02.10.2022
Колькі б гадоў ні прайшло – памяць аб разумным, добрым і вечным, пасеяным настаўнікам, будзе жыць. Настаўнік аддае вучням частку сваёй душы, свайго сэрца, жыве іх нягодамі і радасцямі, сталее разам з імі, закладвае асновы ведаў, светапогляду.
Як у песні: галоўнае ў свеце – гэта нашы дзеці. Настаўнік беларускай мовы і літаратуры сярэдняй школы №12 Наталля Чухольская выхоўвае дабрыню і спагадлівасць у сваіх вучнях. Як мнагадзетная маці ведае, што як няма аднолькавых дзяцей знешне і па характары, так і няма аднолькавых вучняў – кожнаму з іх патрэбна ўвага. Напярэдадні Дня настаўніка мы пагутарылі з Наталляй Сяргееўнай пра школу, педагагічны шлях і дзейнасць настаўніка.
– Наталля Сяргееўна, раскажыце, з чаго пачаўся ваш шлях у педагогіку.
– Некалі на маё прафесійнае будучае паўплывала мая настаўніца беларускай мовы і літаратуры Галіна Іванаўна Амяльковіч. З дзяцінства ў мяне вялікая любоў і цікавасць да роднага слова, да роднай мовы. У 10-м класе я стала пераможцай раённай алімпіяды па беларускай мове, прымала ўдзел у абласным этапе. І загарэлася яшчэ больш. Вырашыла, што буду настаўніцай, як Галіна Іванаўна і мая бабуля Алена Іванаўна Кулеш. У 1994 годзе я закончыла Беліцкую сярэднюю школу з сярэбраным медалём, паступіла ў БДПУ імя Максіма Танка на спецыяльнасць беларуская мова і літаратура, дзіцячая і юнацкая журналістыка. Па заканчэнні атрымала спецыяльнасць выкладчыка беларускай мовы і літаратуры. Працавала ў сваёй сельскай школе, а з 2019 года – у сярэдняй школе №12.
– Як Вы лічыце, што галоўнае ў адносінах «настаўнік – вучань»?
– Для паспяховага ўзаемадзеяння з вучнямі педагогу трэба выкарыстоўваць індывідуальны падыход. Адзін вучань хутка засвойвае матэрыял, а другому патрэбна больш увагі. А магчыма і іншыя шляхі выкладання матэрыялу.
Патрэбна даць вучням не проста веды, але і садзейнічаць фарміраванню і развіццю ў іх пазнавальных інтарэсаў і здольнасцей, творчага мыслення, уменняў і навыкаў самастойнай разумовай дзейнасці.
– У чым сакрэт вашага ўзаемаразумення з вучнямі?
– Выхоўваць сучаснае пакаленне трэба на ўласным прыкладзе. Сёння на першы план выступае асоба самога настаўніка, ён здольны перадаваць вучням толькі тыя каштоўнасныя арыенціры, якія ёсць у самога. Таму я лічу, што кожны педагог павінен пастаянна знаходзіцца ў руху, самаўдасканальвацца. Можна сказаць – вучыцца. Развівацца кожны дзень, цікавіцца не толькі сваім прадметам, а і самаму быць цікавым.
– Як можна зацікавіць сучаснага падлетка вывучаць родную мову і літаратуру?
– Я стараюся разнастаіць урок рознымі формамі работы, накіраванымі не толькі на развіццё крытычнага мыслення маіх вучняў, але і іх творчай дзейнасці. Для раскрыцця творчых здольнасцей дзяцей прымяняю актыўныя формы і медаты: гутаркі, дыскусіі, конкурсы, індывідуальныя заняткі. Тыя, хто любіць маляваць, ілюструюць прачытаныя творы, урыўкі з апавяданняў, іншыя складаюць загадкі і красворды. Такім чынам фармірую навыкі, якія неабходны сучаснаму падрастаючаму пакаленню: уменне творча падыходзіць да рашэння розных праблем, арганізоўваць, а галоўнае, паспяхова рэалізоўваць сваю дзейнасць.
– Што для Вас самае галоўнае ў прафесійнай дзейнасці?
– Маё крэда: поспех вучня – найлепшая ўзнагарода. Вынікам маёй работы можна лічыць паспяховы ўдзел вучняў у алімпіядным руху. Дзеці таксама ўдзельнічаюць і ў конкурсах работ даследчага характару, маюць шмат перамог і ў гэтым накірунку дзейнасці.
– Ці ўдаецца адпачыць пры такой напружанай штодзённай працы?
– Настаўнік заўсёды ў рабоце. І нават дома. Аднак, каб не страціць жыццёвага аптымізму, не згубіцца ў паўсядзённай рабоце, стараюся быць актыўнай, удзельнічаць у розных конкурсах. Так, у 2020 годзе я была ўдзельнікам раённага этапу рэспубліканскага конкурса «Настаўнік года-2020», у 2022 годзе прымала ўдзел у раённым конкурсе «Самы класны класны», узнагароджана дыпломам удзельніка. Таксама ўдзельнічала са сваёй сям’ёй у конкурсе сярод мнагадзетных сем’яў Слуцкага раёна. Атрымалі толькі прыемныя ўражанні і эмоцыі.
– Якім павінен быць сучасны настаўнік?
– Па-першае, добразычлівым да дзяцей і калег, валодаць тонам і тактам у зносінах з дзецьмі, бацькамі, калегамі. Па-другое, заўсёды дзяліцца сваім вопытам з калегамі, а таксама не саромецца і вучыцца ў іх. Лічу, што адкрытасць, камунікабельнасць і добразычлівасць дапамагаюць пабудаваць правільныя зносіны ў калектыве, павагу сярод калег, вучняў і іх бацькоў.
Настаўнік беларускай мовы і літаратры падзялілася са мной цудоўным выказваннем А.П. Чэхава: «Настаўнік павінен быць артыстам, мастаком, быць улюбёным у сваю справу!», дзе артыст – гэта віртуоз, майстар сваёй справы, а артыстызм адзначаецца як дзейнасць, узнятая на ўзровень мастацтва, як вышэйшы ўзровень удасканалення ў сваёй дзейнасці. Такі настаўнік – чалавек духу, ён жыве інтарэсамі вучняў.
Задумваюся і для сябе адзначаю, што Наталля Сяргееўна – прафесіянал сваёй справы, а дзякуючы сваёй адданасці працы, аптымізму, руху наперад яе чакае шмат новых перамог. Поспехаў Вам на школьнай сцэне, майстра!
Кацярына БАРЫСЕВІЧ.
К списку записей раздела